Μπύρα και ημερομηνία λήξης

Αφόρμη να ασχοληθώ με το ζήτημα της ληγμένης μπύρας στάθηκε πρόσφατη εμπειρία μου σε καφέ στην παραλία της Γλυφάδας που φέρει το όνομα μεγάλου Κινέζου επαναστάτη – ηγέτη.

Το συγκεκριμένο μαγαζί είναι προτιμητέος παραθαλάσιος προορισμός καθώς έχει στην κάβα του 2-3 μπύρες που πίνονται. Ανάμεσα σ’ αυτές και η Hoegaarden , η γνωστή witbier που τραβιέται εύκολα το καλοκαίρι και την οποία επέλεξα δίχως δεύτερη σκέψη. Δυστυχώς, όμως, αφού την κατέβασα, κοιτάζοντας κατά τύχη στο μπουκάλι, διαπίστωσα ότι η ημερομηνία λήξης ήταν 10/2006, εννέα μήνες πιο πίσω δηλαδή.

Το τι συμβαίνει με την ημερομηνία λήξης σε μια μπύρα δεν είναι τόσο ξεκάθαρο όπως π.χ. με το γάλα, το γιαούρτι ή άλλα συσκευασμένα προϊόντα. Το σίγουρο είναι ότι οι περισσότερες ετικέτες φέρουν ημερομηνία λήξης και με βάση αυτή τη λογική σημαίνει ότι από κάποιο χρονικό σημείο και έπειτα χάνουν την ποιότητά τους ή γίνονται επικίνδυνες για την υγεία μας ή και τα δύο ταυτόχρονα. Κάποιες άλλες, κυρίως στις ΗΠΑ, έχουν την ημερομηνία λήξης κωδικοποιημένη, ώστε να μην είναι εύκολο στον καταναλωτή να την αποκωδικοποιήσει.

Η επιστήμη λέει ότι η μπύρα είναι ένα προϊόν που ανήκει στα τρόφιμα, οπότε αλλοιώνεται με το πέρασμα του χρόνου: Βακτήρια, φως και άλλα στοιχεία της ατμόσφαιρας την αλλοιώνουν. Ακούγεται λογικό, γι’ αυτό και η μεγάλη πλειοψηφία των ζυθοποιών τις φιλτράρει και τις παστεριώνει, ώστε να αντέξουν μέσα στα καφάσια και πάνω στα ράφια.*

Από την άλλη, αντιτάσσεται η εμπειρική προσέγγιση του ζητήματος που εστιάζεται σε δύο κυρίως σημεία: α) ελάχιστοι είναι αυτοί που έχουν πάθει κάτι από ληγμένη μπύρα και β) αν η γεύση μιας ληγμένης είναι η ίδια γνωστή, απαράλλαχτη γεύση της, τότε δεν συντρέχει κανένας κίνδυνος.

To Greeks for Beer δεν θα προτρέψει ποτέ κάποιον να πιει εν γνώσει του μια ληγμένη μπύρα. Είναι φυσιολογικό να προτιμήσει κάποια άλλη, μη ληγμένη. Πέραν τούτου, όμως, θεωρεί ότι, αν η πρώτη γουλιά, η μυρωδιά και ο αφρός είναι εντάξει και μας θυμίζουν το ποτό που έχουμε συνηθίσει να πίνουμε, τότε ό,τι και αν αναγράφεται ως ημερομηνία λήξης, είναι απίθανο να μας κάνει κακό.

Ως εκ τούτου, οι μυημένοι στα μυστικά του θείου ποτού δύνανται να χρησιμοποιήσουν την εμπειρία τους και να κρίνουν αν πρέπει να πιουν αυτό που έχουν μπροστά τους. Όσοι πάλι είναι λιγότερο «γυμνασμένοι», καλύτερα να το αποφύγουν.

Αξίζει βέβαια να σημειωθεί ότι υπάρχουν άλλοι παράγοντες -που εμφανίζονται πιο συχνά και είναι πιο επικίνδυνοι από την παρελθούσα ημερομηνία λήξης- οι οποίοι μπορεί να επηρεάσουν την ποιότητα της μπύρας. Είναι η κακή φύλαξη – συνθήκες μεταφοράς με έκθεση στον ήλιο ή σε άλλους φθοροποιούς παράγοντες, όπως και η κακή εμφιάλωση που έχουν ως αποτέλεσμα αυτό που εμείς εδώ αποκάλουμε «τζούφια» μπύρα, συμπυκνώνοντας σε μια λέξη το φαινόμενο της αλλοιωμένη γεύσης και του αρώματος που αντιλαμβανόμαστε με το άνοιγμα ενός μπουκαλιού.

Στη δική μου περίπτωση, η Hoegaarden, αν και ληγμένη εδώ και 9 μήνες, μου φάνηκε όπως πάντα. Είχε τον συνηθισμένο αφρό, το άρωμα, τη φρεσκάδα και τη δροσερή γεύση που έχω συνηθίσει, οπότε δεν με κατέλαβε τρόμος όταν είδα την ημερομηνία. Θεώρησα βεβαίως σωστό να το επισημάνω στο προσωπικό, κυρίως για να αποσπάσω το νεροπότηρο της Hoegaarden ως αποζημιωτικό αντίτιμο ψυχικής οδύνης, πράγμα που πέτυχα. Εντάξει, δεν είναι κανένα όμορφο ποτήρι, αλλά ήταν ένα από αυτά που δεν είχα στη μικρή συλλογή μου...

Από 'κει και πέρα ας διερευνήσουν αν φταίει η Αθηναϊκή Ζυθοποιία
που εισάγει την Hoegaarden στην Ελλάδα, ή το μαγαζί που ανήκει στην επιστασία πρώην προέδρου μεγάλης ΠΑΕ, με την οποία έχει κατακτήσει και το πρωτάθλημα...

*Υπάρχει βέβαια στην Ευρώπη και η κατηγορία των μπυρών παλαίωσης. Είναι οι μη πατεριωμένες και φιλτραρισμένες, που αφήνουν τη μαγιά να δράσει με το πέρασμα του χρόνου και να δώσει περίπλοκη γεύση, εμποδίζοντας την οξείδωση καθώς διασπάται στο μπουκάλι. Συνήθως οι «ζωντανές-εξελισσόμενες μπύρες» κυκλοφορούν σε φιάλες 750 ml, όμως όσο πιο μεγάλο είναι το μπουκάλι (1,5 ή 3 λίτρα) τόσο μεγαλύτερο χώρο δράσης έχει το ίζημα για να αφήσει εκεί τη σφραγίδα του. Διά τούτο διατηρώ και μια Corsedonk Pater τρίλιτρη εν τόπω σκιερώ δίχως να την ενοχλώ...